KALAOKE - MY RIFE

Flestir vita að þegar sungið er í karaoke skiptir öllu málið að velja rétta lagið. Hinsvegar hafa fæstir spurt sig að því hvað sé rétta lagið. Hvernig eitthvað eitt lag geti verið réttara en annað til flutnings í karaoke. Hvernig yfirleitt sé hægt að tala um rétt og rangt þegar kemur að karaoke. En það er hægt - af hverju ætti það ekki að vera hægt - og hafa ber í huga þegar rétta lagið skal valið að valið snýst um flest annað en endilega rétta lagið. Það er nefnilega fjölmargt annað sem ákvarðar hvort lagið getur talist rétt en einkum eru það þó þrjú atriði sem skera úr um hvort svo sé:

Lagið þarf að hæfa rödd flytjandans.

Lagið þarf að hafa eitthvað við sig.

Lagið þarf að henta stemningunni.

Aftur er þetta eitthvað sem flestir telja sig vita en er í raun nokkuð sem afar fáir hafa velt fyrir sér. (Einmitt þessvegna eru þessar karaokeuppákomur svo oft eins og þær eru. Einmitt þessvegna er svo oft talað um uppákomur í samhengi við karaoke.) Lag sem virðist hafa allt við sig - til dæmis Africa með hljómsveitinni Toto - getur hreinlega komið illa út í karaoke vegna þess að söngvarinn ræður ekki við flutninginn. Lag sem í fyrstu virðist uppburðalítið og asnalegt - til dæmis Don't Worry, Be Happy með Bobby McFerrin - getur orðið að sterkri upplifun í karaoke vegna þess að flytjandinn syngur það svo vandlega. Að sama skapi getur vandað lag eins og My Heart Will Go On með Celine Dion - sem flestir þekkja úr kvikmyndinni Titanic - orðið til þess að allir ákveða að fara heim. Vegna þess að það var bara orðið of áliðið þegar það var flutt, það er, stemningin var ekki rétt. Við sama tækifæri hefði flutningur á lagi eins Welcome To The Jungle með rokkhljómsveitinni Guns&Roses hugsanlega hentað betur og gert að verkum að allir hefðu ákveðið að vera lengur - jafnvel miklu lengur. Og þannig mætti halda áfram að nefna dæmi sem sýna fram á hið flókna samspil sem þarf að eiga sér stað undir lagi til að það geti talist rétt í karaoke. Þar rekum við okkur á listin er afstæð og lítið um rétt svör þegar um hana ræðir. Yfirleitt reynist væntanlegum flytjanda því best að láta hjarta ráða för þegar hann velur sér lag. Í það minnsta að treysta á eigið innsæi. Sjálfum hefur mér til dæmis - ef ég má gerast svo frakkur að trana mér fram - reynst vel að staldra við þau lög á listunum sem kalla fram sömu óræðu tilfinningu og grípur mig ef ég velti fyrir mér hvernig getur staðið á því að myntpeningur sökkvi en heilu skemmtiferðaskipin fljóti. (Tilfinning sem er fléttuð úr vonleysi, kitlandi uppgjöf og kæruleysi.) Hinsvegar verður hver og einn að finna út fyrir sjálfan sig hvernig honum hentar best að haga sér við val rétta lagsins. Ef lítil hjálp reynist í innsæinu gæti kannski verið gott að fá aðstoð við ákvarðanatökuna - til dæmis frá traustum vini.

Karaoke er sett saman úr japönsku orðunum kara (tóm) og okesutora (hljómsveit).

Inoue Daisuke fann upp karaokevélina árið 1971.

Karaoke er list.

Inoue Daisuke varð sér aldrei úti um einkaleyfi á karaokevélinni.

Inoue Daisuke missti þar af tækifæri til að verða einn ríkasti maður Japan.

Á hverjum degi syngja milljónir manna um allan heim í karaoke.

Í dag starfar Inoue Daisuke við að selja sérstakan hreinsibúnað fyrir karaokevélar.

Núna - einmitt núna - er einhver að syngja í karaoke!

En auðvitað kemur ekki í ljós fyrr en söngvarinn hefur stigið á stokk og hafið upp raust sína - ég nota svolítið hátíðlegt orðalag hérna vegna þess hversu mikið er í húfi - hvort lagið er rétt. Og reyndar kemur yfirleitt á daginn - því miður - að lagið, eða allavega eitthvað, er kolrangt. Það er fyrst þá sem í ljós kemur hvern mann söngvarinn hefur að geyma og hvort hann getur hagrætt flutningi sínum á þann veg að lagið verði aftur rétt. Fyrst þá reynir á listamanninn í flytjandanum og hvort hann getur gert augnablikið að sínu með svo afgerandi hætti að allt verði á endanum hárrétt. Til þess hefur viðkomandi úr nokkrum möguleikum að velja.

 

Hann gæti til dæmis sett sveigju á bakið, hnykkt aftur höfðinu og dramatíserað þannig flutning lagsins. Hann gæti jafnvel látið sig falla á hnén og gripið með báðum höndum um hljóðnemann og sungið lagið af auknum krafti. Hann gæti leyst vind í hljóðnemann og hrópað úúúps strax á eftir. Í tilfelli kvenna bregst sjaldan að færa hljóðnemann að klofinu og láta hann standa eins og getnaðarlim út í loftið. Að sama skapi er alltaf grípandi þegar karlmaður leggur hönd á brjóstkassann og byrjar að nudda hann eins og kynæsandi söngkona í tónlistarmyndbandi. Og flytjendur af báðum kynjum eiga möguleika á að reka löngutöng upp í loftið líkt og söngvari í þungarokkshljómsveit. Eins er einfalt að reka tunguna framan í viðstadda og byrja að hoppa eða láta líkt og maður sé ekki með réttu ráði. Jafnvel láta sig hníga niður á sviðið og þykjast vera dauður þar til geðshræring grípur um sig. Geðshræring sem söngvarinn getur eytt eins og goð með því einu að standa upp og halda áfram að syngja - hvort sem hann gerir það vel eða illa. Allt þetta getur breytt röngu lagi í rétt og sýnir okkur að vegir karaokesins - eins og einhver sagði - liggja bæði í senn upp á við og niður í móti.

Góða skemmtun.

 

 

Úr bókinni Kalaoke - My Rife eftir Nemuro Abe.

 

Þýðing: Huldar Breiðfjörð.