Dauðaklám

Börkur fjallar um í ágætum pistli hér fyrir nokkrum dögum hversu óhugnarlegt það var að vera áminntur um dauðann við að sjá legsteina í Kringlunni.

Ekki vil ég gagnrýna það sem Börkur var að skrifa um.  Mér finnst það einnig ósmekklegt að nota dauðann til að vekja athygli á málefnum, sérstaklega málefni eins og launamun sem hefur ekkert með dauðann að gera.  Ef það á að nota dauðann í eitthvað þá á það að hafa forvarnargildi, að t.d. opna augu froðuheilaökumanna fyrir því að þeir geta drepið fólk með hegðun sinni.

 

Börkur minnist einnig á auglýsingar Umferðarstofu og ég er sammála honum að þær voru óhugnarlegar.  Það eru hins vegar afleiðingar umferðaslysa einnig.  Þegar auglýsingarnar eru síðan settar í samengi við fjölda blóðslettna og morða í dagskrárliðunum á undan og eftir verður viðkvæmni fólks, og birtingarbannið sem sett var á einhverjar þeirra, bara hlægileg. 

 

Árið 2006 er dauðinn nefnilega orðinn allsherjar söluvara.  Á friðsælum íslenskum heimilium, þegar þjóðin vill hvíla sig eftir vinnudaginn, þykir sjálfsögð afþreying að horfa á nokkur hryllileg morð fyrir svefninn. 

 

Raunverulegi dauðinn hefur hins vegar verið fjarlægður og stofnanavæddur þannig að stór hluti fólks hefur aldrei verið viðstaddur andlát og jafn vel ekki einu sinni séð lík.  Ættingjar 98 ára einstaklinglings sem er að safnast til feðra sinna heimta lækni á bláum ljósum og endurlífgun.  Þjóðin er búin að taka dauðan út úr daglegu lífi eins og hann var í baðstofusamfélaginu og setja hann í flokk með afþreyingu.  Þegar hann síðan birtist á sinn náttúrulega hátt verða margir steinhissa.

 

Ef hið stórskemmtilega og náttúrulega tómstundagaman kynlíf er sett fram sem söluvara verður það að subbulegu klámi.  Dauðanum er ekki hægt að lýsa sem stórskemmtilegum, en hann er jafn náttúrulegur og kynlíf og fæðing.  Ef fjallað er á niðrandi hátt um dauðann og hann gerður að söluvöru verður hann á sama hátt að klámi, dauðaklámi.

 

Af einhverjum ástæðum er þjóðin orðin svo dofin að fólki finnst ekkert eðlilegra en að blóðslettusubbuskapur viðgangist sem skemmtiefni í sjónvarpi og kvikmyndum.  Þegar dauðaklámið birtist á einhverjum öðrum vettvangi, eins og í auglýsingahléi eða í Kringlunni, er það hins vegar óþægilegt.  Það sem mér finnst fyndnast við Umferðarstofuauglýsingarnar er að viðbrögðin virðast aðallega vera af því að óhugnaðurinn var í íslenskri auglýsingu.  Í pakkaauglýsingunum um myndbönd mánaðarins er venjulega að finna nokkur skot þar sem oft verri óhugnaður er sýndur en Umferðastofa gerði.  Enginn kippir sér upp við það.

 

Ég er annars ekki alveg viss hvaðan þessi þörf kemur að láta hræða úr sér líftóruna.  Getur verið að þorri fólks lifi bara svo drepleiðinlegu og óspennandi lífi að það finni hjá sér náttúrulega hvöt til að upplifa einhverja óhugnað? 

Ef bornar eru saman þær kynslóðir sem nú eru lifandi á landinu er annars áhugavert að yngri kynslóðin, sem veltir sér hvað mest upp úr dauðakláminu, virðist oft hafa ótrúlega takmarkaða hæfni til að takast á við raunveruleg vandamál.  Eldra fólk kvartar um að því líði svona frekar illa ef þeir hafa misst fótinn, makann og húsið en yngra fólk á til að koma ef það springur bíldekk og heimta áfallahjálp.  STRAX!

Hjalti Már 

P.s. mér sýnist þetta vera orðið nokkuð morbid fyrsta færsla mín á Hrafnasparkið, tek eitthvað líflegra fyrir næst.